Xông hơi tinh dầu trị liệu và làm đẹp
Xông hơi với lá là phương pháp chăm sóc sức khỏe đơn giản có nguồn gốc lâu đời trong dân gian dựa trên hình thức tự điều tiết thân nhiệt bằng cách làm cho cơ thể tiết ra mồ hôi. Kinh nghiệm dân gian thường dùng nồi xông trong những trường hợp thông thường như cảm mạo. Khi xông hơi, cơ thể chúng ta sẽ tăng tiết mồ hôi và giãn nở những mạch máu ngoại vi, đây là phương cách hữu hiệu không những giúp cơ thể giải cảm mà còn một số tác dụng đặc biệt khác như tiêu thũng tán thấp (chống phù nề, trừ nặng nề cơ thể), giải độc cơ thể…
Vậy tình trạng cơ thể như thế nào thì có thể dùng nồi lá xông?
Bình thường nhiệt độ của cơ thể ổn định là nhờ sự lưu thông ở tuyến da. Khi bạn bị cảm cúm với các triệu chứng: đau đầu, ngạt mũi, đau họng, rát họng, da khô không có mồ hôi, đau xương, đau mình, muốn nằm… Đông y cho đây là hiện tượng bế biểu do cảm phong hàn. Khi đó, các lỗ chân lông cơ thể bạn đang bị bít lại, đường phế đạo đang bị ách tắc nên làm xuất hiện một loạt những triệu chứng kể trên.
Trong trường hợp này, bạn có thể dùng nồi xông lá để giúp cơ thể giãn mạch, mở lỗ chân lông hàn tà mở đường cho các virus độc hại thoát ra ngoài.
Một số loại lá dùng để chữa cảm mạo bằng phương pháp xông
Hiện nay, nhiều người bệnh thường sử dụng xông lá để chữa bệnh cảm cúm: Lá có tinh dầu giúp sát trùng đường hô hấp như: lá tre, long não, chanh, bưởi, sả, bạc hà, tía tô, hương nhu, cúc tần… Những loại dược liệu trên đây có tính kháng khuẩn, có mùi thơm, có chứa tinh dầu có tác dụng tân ôn giải biểu, trừ phong thông khiếu, kháng sinh khử trùng, giúp giải cảm, cơ thể người bệnh ra mồ hôi, hạ nóng sốt, tiêu độc rất tốt. Bởi vậy, từ xưa đến nay dân gian vẫn thường dùng lá xông để chữa cảm. Đông y cũng xem đó là phương pháp điều trị cảm có hiệu quả.
Xông hơi trị huyết áp cao
Quá trình xông hơi vừa làm giãn nở mạch máu ngoại biên vừa tăng tiết mồ hôi để thông thoát bớt nước ra khỏi cơ thể. Cả hai yếu tố nầy đều có tác dụng giảm nhẹ áp lực lên tim và lên thành mạch. Việc bài tiết nước ra khỏi cơ thể bằng đường mồ hôi không những không làm mệt Thận mà còn tránh được những phản ứng phụ không cần thiết khi phải dùng những chất hoá dược lợi tiểu để làm hạ huyết áp. Ngoài ra do tính tương tác giữa thần kinh và cơ, việc giãn nở những cơ trơn của thành mạch máu còn có tác dụng điều hoà thần kinh giao cảm. Đây cũng là lý do cho thấy xông hơi có thể giải toả căng thẳng và giảm stress. Áp huyết cao thường kèm theo tình trạng cường cơ, gia tăng hoạt động của thần kinh giao cảm và sự tăng tiết chất adrenalin. Những hệ quả nầy lại tác động ngược trở lại để tiếp tục làm tăng huyết áp. Trái lại việc giãn mạch dưới da, thư giãn được các cơ trơn sẽ có tác dụng ức chế giao cảm, điều hoà nội tiết và làm hạ huyết áp. Như vậy biện pháp xông hơi đã đảm bảo được một số cơ chế quan trọng để làm hạ huyết áp cao. Cũng cần tránh xông các loại tinh dầu gừng và quế cho người huyết áp cao, loại tinh dầu gỗ gọc am trong thành phần có chứa hoạt chất cedren và cedron có tác dụng làm hạ huyết áp nên rất có lợi để điều trị huyết áp cao. Do đó bên cạnh việc tuân thủ một chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý việc xông hơi nhẹ từ 1đến 3 lần mỗi tuần rất hữu ích cho những người có tiền sử áp huyết cao hoặc đang phải sống đồng hành cùng huyết áp cao.
Để xông tinh dầu cho người huyết áp cao ta có thể dùng 2 giọt sả + 2 giọt bạc hà + 2 giọt hương nhu + 2 giọt ngọc am nhỏ vào nồi nước xông.
Xông hơi giải độc
Quá trình trao đổi chất và cung cấp năng lượng trong cơ thể tạo ra những sản phẩm không cần thiết và thậm chí có hại cho cơ thể cần phải được đào thải ra ngoài. Việc bài tiết những cặn bả sinh học và những chấtđộc hại thường thông qua 4 đường. Đó là đường thở, đường đi tiêu, đường đi tiểu, đường mồ hôi. Trên mặt da có khoảng 2,5 triệu tuyến tiết mồ hôi. Một người trung bình tiết ra khoảng 1 lít mồ hôi mỗi ngày. Nếu xông hơi có thể tiết đến 2 hoặc 3 lít mỗi ngày. Do đó hình thức xông hơi bằng nồi xông có thể giúp tăng cường giải độc cho nhiều trường hợp khác nhau mà không phải đưa vào cơ thể bất cứ dược chất gì.
Trước hết xông hơi có thể giúp trục thuỷ giải độc rất có hiệu quả trong các chứng sưng phù, ứ nước do gan, do thận hoặc do tim. Quá trình xông hơi nhiệt độ dần dần tăng lên khiến cơ thể phân huỷ một lượng mở nhất định để điều hoà thân nhiệt. Do đó biện pháp xông hơi phối hợp với việc ăn uống và vận động hợp lý cũng hữu ích cho việc chống béo phì. Dân gian còn có kinh nghiệm dùng nồi xông để giải độc và phục hồi sức khoẻ khi cảm thấy mệt mỏi hoặc khó chịu sau mỗi lần đi về từ những vùng rừng núi ẩm thấp, sơn lam chướng khí, sau khi đi thăm bệnh hoặc đi viếng đám ma. Liệu pháp xông hơi cũng có thể được dùng để giải độc ma tuý sau cai nghiện. Một chương trình nghiên cứu về phương pháp giải độc nầy đã được ông L.Ron Hubbard tiến hành và công bố vào năm 1979. Ông cho biết việc xông hơi để thúc đẩy bài tiết chất độc theo đường mồ hôi phối hợp với việc uống bù nước và chế độ ăn uống nhiều rau tươi, bổ sung sinh tố, khoáng chất là một phương pháp rất có hiệu quả để giải độc và hồi phục sau cai nghiện.
Ngoài việc xông hơi toàn thân ta cũng có thể vận dụng cách xông hơi cục bộ để giải quyết yêu cầu điều trị riêng lẻ cho một khu vực nhất định trên cơ thể. Xông vào vùng mủi với nước xông có thêm cây cứt lợn, bồ kết, tế tân… có thể chửa viêm mủi, viêm xoang. Xông vào vùng mặt để làm nở lỗ chân lông và tăng tiết bả nhờn trong điều trị mụn hoặc tăng cường lưu thông khí huyết ra vùng mặt để làm đẹp da mặt. Để xông vào vùng mủi hoặc vùng mặt có thể dùng một bìa cứng làm một cái phểu có phần miệng lớn vừa đủ phủ kín miệng nồi. Phần đáy phểu nhỏ hơn vừa đủ bao kín 2 mủi hoặc khuôn mặt để hứng lấy hơi nóng từ nồi bốc lên. Xông hơi vùng lưng, vùng hạ thể (từ lưng xuống chân), hoặc chỉ 2 bàn tay, hai bàn chân hoặc 2 khớp gối để chữa đau nhức trong các chứng phong thấp, thấp khớp. Để xông hơi tán thấp ở bàn tay bàn chân, ngoài việc xông hơi bằng nồi xông, dân gian còn dùng cách xông hơi nóng thông qua viên gạch hoặc viên ngói nung đỏ. Với cách nầy cần chuẩn bị 3 hay 4 viên gạch, khoảng 150 gr lá ngải cứu tươi, 150gr lá lốt tươi, một chén giấm và một chén rượu. Đun nóng đỏ viên gạch. Trộnđều hổn hợp lá ngải cứu và lá lốt đã đâm nát với giấm và rượu. Tuần tự đổ mỗi lần một ít thuốc đã trộn lên mỗi viên gạch đã đun nóng. Đặt bàn tay hoặc bàn chân cần chữa trị lên phía trên viên gạch để hứng lấy hơi nóng từ viên gạch bốc lên. Hơi nóng bốc lên có mang theo hoạt chất của lá lốt và ngải cứu làm tăng tiết mồ hôi có tác dụng khu phong hoá thấp ở các khớp tay và chân. Mỗi lần xông có thể cần đun nóng lại viên gạch 2 hoặc 3 lần. Mỗi đợt điều trị có thể từ 5 đến 7 ngày.
Vài điều cần chú ý khi xông hơi
Theo đông y, mồ hôi là một loại tân dịch, là một dạng của âm huyết. Huyết và khí nương nhau. Ra quá nhiều mồ hôi có thể làm tổn thương âm huyết và hao hụt cả dương khí. Do đó việc xông hơi lâu hay mau, ra nhiều hay ít mồ hôi phải phù hợp với yêu cầu của từng người và từng chứng trạng. Xông giải cảm chỉ xông một lần. Người trẻ, người khoẻ, người mập mạp có thể cho ra nhiều mồ hôi. Người yếu, người gầy, người cao tuổi, người dễ ra mồ hôi chỉ nên cho ra ít mồ hôi mỗi lần. Người già yếu suy nhược, người bệnh nặng, người bị sốt do siêu vi, phụ nữ có thai không nên xông hơi. Cần ghi nhận tình trạng cơ thể sau mỗi lần xông. Chỉ nên tiếp tục xông khi có cảm giác thoải mái sau mỗi lần xông. Ngược lại nếu cảm thấy mệt mỏi hoặc chóng mặt sau mỗi lần xông thì không nên tiếp tục xông. Ngoài ra nên uống bù nước sau khi xông. Có thể uống một ly nước trà gừng nóng hoặc nước chanh nóng. Không nên dùng các loại nước ướp lạnh hoặc nước đá liền sau khi xông.
Nếu xông bằng tinh dầu thì dùng như nào:
Thay vì dùng các loại lá bạn có thể nhỏ 2 giọt sả+ 2 giọt hương nhu + 2 giọt bạc hà + 2 giọt long não +2 giọt hoa bưởi vào nồi nước xông. Kết quả cũng tương tự như bạn xông lá nhưng tiện dụng hơn có thể bảo quản lưu giữ sẵn trong nhà. Riêng với trẻ dưới 3 tuổi thì khi xông không dùng tinh dầu bạc hà mà thay vào đó là 2 giọt tràm vì với trẻ nhỏ tinh dầu bạc hà có thể làm chảy máu cam.
Cách nấu và tiến hành xông như thế nào thì đúng:
Các thứ lá trên rửa sạch cho vào xoong đổ vừa nước, lấy lá chuối bịt miệng, đậy nắp nấu sôi. Bệnh nhân được bố trí phòng kín tránh gió lùa. Đặt nồi xông trên giường, bệnh nhân trùm kín chăn ngồi xông từ 15-20 phút. Khi đã thoát được mồ hôi, bệnh nhân dùng khăn bông sạch lau khô người rồi mặc quần áo mới. Khi tiến hành xông cần có một người ở bên để phục vụ và chăm sóc người bệnh.
Để tăng nhanh tác dụng, trước khi xông, bạn có thể dùng một miếng bông nhỏ thấm đẫm dầu gió thả vào nồi nước lá. Tinh dầu bạc hà trong dầu gió sẽ theo hơi nóng lan tỏa và dẫn nhiệt vào cơ thể người ốm nhanh hơn và êm hơn.
Xông hơi làm đẹp da mặt
Xông hơi làm đẹp da mặt với 2 mục tiêu là diệt khuẩn ngừa mụn trứng cá và tăng tuần hoàn máu dưới da giúp da hồng hào hơn cũng như giảm cá vết nhăn và tăng tinh đàn hồi cho da. Việc lựa chọn các loại tinh dầu cho da mặt thường dùng những loại có mùi nhẹ nhàng dễ ngửi có khả năng làm sáng da và diệt khuẩn, đồng thời thông thoáng mũi và đường hô hấp. Ta có thể dùng 2 giọt tràm trà + 2 giọt bạc hà + 2 giọt hoa hồng cùng 1 ít nước nhỏ vào máy xông mặt hoặc vào cốc nước xôi và chùm khăn kín qua đầu.
Kết quả sau khi xông?
Dùng các loại dược liệu cùng với nước nấu sôi, các chất trong lá đã biến thành hơi nước nên nó rất dễ dàng đi vào đường hô hấp đến tận phế nang. Hơi nước vào khoang miệng, vào niêm mạc mắt mũi và qua da để vào cơ thể. Tới đâu đều có sự trao đổi chất ở đó.
Sau khi xông, da của bạn trở nên mềm mại, nhuận và mát. Đường hô hấp được thông suốt, giảm đau, giảm tiết, hạ khí cho nên bớt đau đầu, chóng mặt, khó thở. Trong các lá xông có kháng sinh, có tinh dầu cho nên có tác dụng chống viêm, tuyên thông phế khí, giảm đau, hạ sốt… Các lỗ chân lông được thông thoáng, da tươi nhuận trở lại. Người xông cảm thấy dễ chịu, nhẹ người, khoan khoái hẳn lên.
Ngay sau khi vừa xông xong, người bệnh cần lau sạch mồ hôi tránh để thấm ngược và nên ăn thêm bát cháo nóng giải cảm có lá tía tô, hành, tiêu, chanh…
Lưu ý người dùng phương pháp này:
Trong những trường hợp nhất định, người bệnh có thể điều trị bằng nồi xông trong khoảng 1-2 ngày đầu bị bệnh. Tuy nhiên, không nên kéo dài thời gian ngồi xông quá 10 phút; Không để mồ hôi đổ ra quá nhiều vì người sẽ bị mệt, mất nước, khiến bệnh thêm nặng.
Sau khi xông phải lau khô mồ hôi, thay quần áo, tránh nơi có gió. Đặc biệt, không nên tắm ngay sau khi xông vì lỗ chân lông đang hở, nếu gặp lạnh sẽ bít lại nước không thoát được sẽ dẫn đến dễ bị cảm, máu huyết lưu thông chậm. Ngoài ra, người bệnh không nên xông liên tục mỗi ngày. Trong quá trình xông nếu thấy khó thở, tức ngực, choáng váng, bủn rủn, thì cần ngưng xông, lau khô người, nằm nghỉ, nếu nặng hơn phải đưa đến bệnh viện để cấp cứu
